کاشت آناناس از صفر تا برداشت میوه
آیا میدانستید کاشت آناناس و رسیدن به مرحله میوهدهی به ۲ تا ۳ سال زمان نیاز دارد؟
این میوه گرمسیری که ریشه آن از جنوب برزیل و پاراگوئه است، به صبر و حوصله زیادی نیاز دارد. اما نگران نباشید! پرورش آناناس در منزل بسیار آسان است و نتیجه نهایی ارزش این انتظار را دارد.
در واقع، وقتی گیاه آناناس شما گل میدهد، باید ۶ ماه دیگر صبر کنید تا میوهها کاملاً بالغ شوند. با وجود این زمان طولانی، کاشت آناناس در گلدان به دلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی گرمسیری و نیمه گرمسیری، هزینههای تولید نسبتاً پایین و بازار پرتقاضا، به یکی از سودآورترین فعالیتهای کشاورزی تبدیل شده است.
علاوه بر مصرف تازه، این میوه در صنایع مختلفی مانند تولید آبمیوه، کنسرو، مربا و حتی محصولات دارویی و آرایشی استفاده میشود. بسته به شرایط نگهداری و نوع مراقبت، زمان میوهدهی متفاوت است، اما معمولاً حدود ۲۴ ماه طول میکشد.
در این مقاله، تمام مراحل کاشت آناناس از صفر تا برداشت میوه را به شما آموزش خواهیم داد. با ما همراه باشید تا با تکنیکهای صحیح، این میوه خوشمزه را در خانه خود پرورش دهید.
انتخاب آناناس مناسب برای کاشت
اولین قدم در مسیر موفقیت برای کاشت آناناس، انتخاب میوهای مناسب است. برخلاف تصور عمومی، هر آناناسی برای کاشت مناسب نیست و انتخاب درست میوه میتواند تفاوت چشمگیری در نتیجه نهایی ایجاد کند.
[caption id="attachment_6327" align="aligncenter" width="675"]
کاشت آناناس[/caption]
چگونه آناناس سالم را تشخیص دهیم
برای انتخاب آناناس مناسب جهت کاشت، باید به دنبال میوهای باشید که به صورت یکنواخت رسیده باشد. رنگ بدنه آناناس باید قهوهای طلایی باشد و نباید بیش از حد سبز یا قهوهای باشد. آناناس خوب برای کاشت باید دارای عطر و بوی شیرین باشد که نشاندهنده رسیدگی مناسب آن است.
هنگام خرید آناناس، از حس بویایی و لامسه خود استفاده کنید. یک آناناس مناسب برای کاشت باید:
دارای رایحه شیرین باشد (اگر فاقد بو یا دارای بوی سرکه است، مناسب نیست)
محکم و سفت باشد (به آرامی آن را فشار دهید)
نسبت به اندازهاش سنگین باشد که نشاندهنده آبدار بودن آن است
همچنین به وضعیت ظاهری آناناس توجه کنید. اشکال دایرهای روی سطح آناناس هرچه بزرگتر، پرتر و صافتر باشند، نشاندهنده رسیدگی مناسب آن هستند. از خرید آناناسهایی با پوست چروکیده، ترک خورده یا دارای نقاط خاکستری متمایل به سیاه (که نشانه وجود کرم است) خودداری کنید.
معیار | آناناس مناسب | آناناس نامناسب |
|---|---|---|
رنگ میوه | قهوهای طلایی، رسیده یکنواخت | کاملاً سبز (نارس) یا قهوهای تیره (بیشرسیده) |
بو | شیرین و خوشبو | بوی سرکه یا بدون بو |
بافت | محکم و نسبت به اندازهاش سنگین | نرم یا سبک |
ظاهر پوست | صاف و بدون لکه یا چروکیدگی | چروکیده، ترکخورده یا دارای لکههای تیره |
تاج (برگها) | سبز، شاداب، محکم | زرد، خشکیده یا شلشده |
آفتزدگی | عاری از آلودگی قارچی و کرمخوردگی | دارای آثار کرم و پوسیدگی تاج |
ویژگیهای تاج مناسب برای کاشت
تاج آناناس (قسمت برگدار بالای میوه) مهمترین بخش برای کاشت است. برگهای تاج باید سبز و سالم باشند و علائمی از زردی یا خشکیدگی نداشته باشند. در واقع، سلامت برگهای تاج نشاندهنده پتانسیل رشد گیاه جدید است.
برای بررسی کیفیت تاج، به نکات زیر توجه کنید:
برگها باید محکم و شاداب باشند
رنگ برگها باید یکدست سبز باشد
قسمت مرکزی تاج (محل رشد و گلدهی آناناس) باید سالم و عاری از هرگونه آلودگی قارچی باشد
گاهی ممکن است بخشی از تاج آناناس به دلیل حمله قارچ پوسیده شده باشد. اگر این پوسیدگی موضعی است و کل تاج را در بر نگرفته، هنوز میتوانید از آن برای کاشت استفاده کنید. البته باید مراقب باشید که در تمام مراحل ریشهدار کردن و کاشت، تاج را خیس نکنید زیرا این کار احتمال پوسیدگی کامل تاج را افزایش میدهد.
چه میوههایی برای کاشت مناسب نیستند
بعضی آناناسها علیرغم خوشمزه بودن، برای کاشت مناسب نیستند. آناناسهایی که بیش از حد رسیدهاند یا برگهای زرد و خشکیده دارند، برای کاشت مناسب نیستند. آناناسهای نارس (کاملاً سبز) نیز انتخاب خوبی نیستند.
به این موارد دقت کنید:
آناناسهایی که برگهای بالای آنها به راحتی کنده میشود، بیش از حد رسیده هستند و برای کاشت مناسب نیستند
میوههایی که بوی سرکه میدهند نشاندهنده رسیدگی بیش از حد هستند
آناناسهایی با پوست کاملاً سبز هنوز نارس هستند و برای کاشت مناسب نیستند
میوههایی با آثار آفتزدگی یا کرمخوردگی (بهویژه در اطراف تاج) را انتخاب نکنید
با انتخاب آناناس مناسب، اولین و مهمترین قدم را در مسیر موفقیت برداشتهاید. در بخش بعدی، نحوه آمادهسازی تاج آناناس برای ریشهزایی را بررسی خواهیم کرد.
آمادهسازی تاج برای ریشهزایی
پس از انتخاب آناناس مناسب، مرحله بعدی آمادهسازی تاج برای ریشهزایی است. این مرحله نقش مهمی در موفقیت کاشت آناناس خانگی دارد و به دقت زیادی نیاز دارد. در ادامه، هر مرحله از این فرآیند را به طور دقیق بررسی میکنیم.
[caption id="attachment_6328" align="aligncenter" width="675"]
آماده سازی تاج برای کاشت آناناس[/caption]
جدا کردن تاج از میوه
برای کاشت آناناس، اولین اقدام جداسازی صحیح تاج از میوه است. دو روش اصلی برای این کار وجود دارد:
روش اول: استفاده از چاقوی تیز برای برش تاج. برای این منظور، چاقو را نزدیک به تاج قرار دهید و برش بزنید. دقت کنید که فاصله برش حدود ۱.۵ سانتیمتر مانده به پایه برگهای روزت باشد. این روش دقیقتر است و کنترل بیشتری روی محل برش خواهید داشت.
روش دوم: پیچاندن تاج و جدا کردن آن از میوه. در این روش، از یک نفر کمک بخواهید تا میوه را با دو دست نگه دارد و شما تاج آناناس را بگیرید. سپس دستان خود را در خلاف جهت یکدیگر بپیچانید تا تاج به طور کامل جدا شود.
پس از جدا کردن تاج، باید پوست و بقایای میوه را با دقت از آن جدا کنید. این مرحله بسیار مهم است، زیرا باقی ماندن هرگونه گوشت میوه میتواند باعث پوسیدگی شود. همچنین، برای آمادهسازی بهتر، چند ردیف از برگهای پایینی تاج را جدا کنید تا حدود ۲ تا ۴ سانتیمتر از ساقه آناناس نمایان شود. این کار بهویژه برای نمایان شدن برجستگیهای کوچکی به نام "ریشه پریموردیا" مفید است که در واقع ریشههای اولیه هستند.
خشک کردن انتهای تاج
آناناس بسیار مستعد پوسیدگی است، بنابراین خشک کردن محل برش قبل از کاشت، مرحلهای حیاتی در فرآیند کاشت آناناس در گلدان محسوب میشود. پس از جدا کردن تاج، آن را وارونه کنید و در مکانی خشک و خنک، به دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید.
مدت زمان لازم برای خشک شدن کامل محل برش، بسته به شرایط محیطی متفاوت است:
برخی منابع به یک روز خشک کردن اشاره میکنند
منابع دیگر مدت زمان ۲ تا چند روز را توصیه میکنند
توصیه قطعی این است که تاج را حداقل به مدت یک هفته رها کنید تا زخمهای ایجاد شده کاملاً سفت شوند
برای اطمینان از خشک شدن کامل، قسمت پایینی تاج را لمس کنید. اگر کاملاً خشک شده باشد، به مرحله بعد بروید. فراموش نکنید که این مرحله برای کاشت آناناس ضروری است و نباید از آن چشمپوشی کرد.
استفاده از هورمون ریشهزایی (در صورت نیاز)
برای تسریع در فرآیند ریشهزایی و افزایش احتمال موفقیت در کاشت آناناس خانگی، میتوانید از هورمون ریشهزایی استفاده کنید. این مرحله اختیاری است، اما میتواند به ویژه برای افراد تازهکار مفید باشد.
روش استفاده بسیار ساده است: پس از خشک شدن کامل انتهای تاج، آن را در پودر هورمون ریشهزایی فرو ببرید. هورمونهای ریشهزایی حاوی اکسین هستند که رشد ریشه را تحریک میکنند.
نکته مهم: باید دقت کنید که از غلظت استاندارد هورمون استفاده کنید. استفاده از غلظتهای بالای اکسین میتواند اثر معکوس داشته باشد و باعث رنگپریدگی گیاه شود یا جلوی رشد ریشه و ساقه را بگیرد.
اگر به هورمون ریشهزایی دسترسی ندارید، نگران نباشید. بسیاری از پرورشدهندگان خانگی آناناس بدون استفاده از هورمون نیز موفق به ریشهدار کردن تاج میشوند. در این صورت، فقط باید صبر بیشتری داشته باشید، زیرا فرآیند ریشهزایی طبیعی ممکن است کمی طولانیتر شود.
با انجام دقیق این مراحل، تاج آناناس شما برای مرحله ریشهزایی و کاشت در گلدان آماده خواهد شد. در بخش بعدی، نحوه ریشهزایی و کاشت در گلدان را بررسی خواهیم کرد.
ریشهزایی و کاشت در گلدان
پس از آمادهسازی تاج آناناس، مرحله حساس ریشهزایی آغاز میشود. این مرحله، پلی بین آمادهسازی و کاشت نهایی است که موفقیت یا شکست پرورش آناناس خانگی شما را رقم میزند.
[caption id="attachment_6329" align="aligncenter" width="675"]
کاشت آناناس در گلدان[/caption]
قرار دادن تاج در آب و تعویض روزانه
برای شروع ریشهزایی، تاج خشک شده را در ظرفی حاوی آب قرار دهید. دقت کنید فقط قسمت انتهایی تاج (حدود ۱ تا ۲ سانتیمتر) داخل آب باشد و برگها با آب تماس نداشته باشند. این کار از پوسیدگی برگها جلوگیری میکند. میتوانید از خلالدندان برای نگهداشتن تاج روی لبه ظرف استفاده کنید.
ظرف را در مکانی با نور مستقیم خورشید قرار دهید. این نکته بسیار مهم است زیرا نور و گرما به تسریع فرآیند ریشهزایی کمک میکند. آب ظرف را هر روز تعویض کنید تا از رشد کپک و باکتریها جلوگیری شود. از آب جوشیده سرد شده برای این منظور استفاده کنید.
زمان مناسب برای انتقال به خاک
فرآیند ریشهزایی معمولاً بین دو هفته تا یک ماه طول میکشد. وقتی ریشههای سفید به طول حدود ۵ تا ۷ سانتیمتر رسیدند، تاج آماده انتقال به خاک است. البته برخی منابع به طول ۲ تا ۳ سانتیمتر نیز اشاره کردهاند.
پیش از انتقال به خاک، بهتر است اجازه دهید ریشهها به مدت ۱ تا ۲ روز در هوای آزاد خشک شوند. این مرحله برای مقاومسازی ریشهها مهم است، زیرا آناناس به پوسیدگی ریشه بسیار حساس است.
کاشت در گلدان با خاک مناسب برای کاشت آناناس
آناناس به خاک با زهکشی عالی و اسیدیته مناسب نیاز دارد. بهترین خاک برای کاشت آناناس مخلوطی از:
خاک باغچه
کوکوپیت یا خاک برگ
ماسه یا پرلیت
این ترکیب، زهکشی مناسب و مواد مغذی کافی را برای رشد گیاه فراهم میکند. pH مناسب برای کاشت آناناس بین ۵.۵ تا ۶.۵ است و باید از کاشت در pH بالاتر از ۷ خودداری کنید.
کاشت آناناس در گلدان با زهکشی مناسب
برای کاشت آناناس، گلدانی با ارتفاع حداقل ۲۵ سانتیمتر انتخاب کنید. گلدان باید دارای سوراخهای زهکشی متعدد در کف باشد. گلدانهای سرامیکی سنگین گزینه بهتری هستند، زیرا شاخ و برگ سنگین گیاه در گلدانهای سبک ممکن است باعث واژگونی آن شود.
مراحل کاشت به این ترتیب است: ۱. کف گلدان را با سنگریزه یا پوکه صنعتی سبک پر کنید. ۲. گلدان را تا نیمه با خاک مناسب پر کنید. ۳. تاج ریشهدار را در مرکز گلدان قرار دهید. ۴. اطراف تاج را با خاک پر کنید به طوری که فقط برگها بیرون از خاک باشند. ۵. خاک اطراف ریشه را کمی فشار دهید تا تماس کافی بین ریشه و خاک برقرار شود. ۶. به آرامی آبیاری کنید تا خاک به اندازه کافی مرطوب شود.
پس از کاشت، گلدان را در محلی گرم با نور کافی قرار دهید. آناناس به ۱ تا ۳ ماه زمان نیاز دارد تا ریشههای آن کاملاً در خاک استقرار یابند. در این مدت، دمای محیط نباید از ۱۸ درجه سانتیگراد کمتر شود.
شرایط نگهداری از گیاه آناناس
نگهداری از گیاه آناناس پس از کاشت، مرحلهای تعیینکننده در موفقیت پرورش این میوه خوشمزه است. گیاه آناناس با وجود مقاومت بالا، نیازمند توجه به شرایط خاصی برای رشد مطلوب و میوهدهی است.
نور و دمای مناسب برای رشد
آناناس در نور کامل خورشید به خوبی رشد میکند، اما ترجیحاً نوری که از لابلای درختان عبور کرده باشد برای آن مناسبتر است. گیاه خود را حداقل ۳ تا ۴ ساعت در معرض نور مستقیم و ملایم خورشید قرار دهید. بهترین محدوده دمایی برای رشد آناناس بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. مراقب باشید دمای محیط از ۳۵ درجه سانتیگراد بیشتر نشود، زیرا باعث آفتابسوختگی گیاه میشود.
برنامه آبیاری در فصول مختلف
آناناس گیاهی مقاوم به کمآبی است و با مقدار کمی آب نیز سالم میماند. به هر حال، نباید اجازه دهید خاک بیش از حد خشک شود. برنامه آبیاری مناسب:
در فصلهای گرم: هفتهای یکبار
در فصلهای سرد: هر دو هفته یکبار یا هر ده روز یکبار
رنگ برگهای آناناس نشاندهنده وضعیت آبیاری است. اگر برگها به رنگ قرمز یا بنفش متمایل شدند، گیاه تشنه است. سیستم آبیاری قطرهای بهترین روش برای آبیاری آناناس محسوب میشود.
کوددهی در بهار و تابستان
کوددهی را فقط در فصلهای بهار و تابستان انجام دهید، زیرا گیاه آناناس در پاییز و زمستان غیرفعال است. میتوانید از کودهای مایع یا جامد به صورت ماهیانه یک بار استفاده کنید. برای تهیه محلول کودی مناسب، نصف قاشق چایخوری مخلوط کود NPK و هیومیک اسید را در ۲ تا ۳ لیتر آب حل کرده و پس از ۳۰ دقیقه به گیاه بدهید. کودهای اسید آمینه نیز گزینه مناسبی هستند که میتوانید هر ۱۰ تا ۱۵ روز یکبار استفاده کنید.
نکات مهم در تعویض گلدان
گلدان آناناس را باید دو بار تعویض کنید:
بار اول: ۳ ماه پس از کاشت پاجوش در گلدان
بار دوم: یک سال پس از تعویض اول
گلدان را خیلی بزرگ انتخاب نکنید، اما حداقل ۲۵ سانتیمتر ارتفاع داشته باشد و کف آن دارای چندین سوراخ باشد. کف گلدان را با سنگریزه یا پوکه صنعتی سبک پر کنید تا آب اضافی هنگام آبیاری خارج شود. گلدانهای سرامیکی بهترین گزینه برای کشت آناناس هستند. هنگام تعویض گلدان به دلیل تیز بودن تیغهای کنار برگها، حتماً از دستکش لاستیکی استفاده کنید.
مقابله با آفات رایج
رایجترین آفت آناناس، شپشک است که معمولاً توسط مورچهها در گیاهان گسترش مییابد. برای رهایی از این شپشکها، مورچهها را کنترل کنید. دیگر آفات خسارتزا عبارتند از:
کنهها
تریپسها
سوسکها
نماتدها
استفاده از آب و صابون روشی مؤثر و قابل اطمینان برای از بین بردن این آفات است. کرم سفید ریشه نیز از آفات مهم آناناس است که لاروهای آن از ریشه گیاه تغذیه میکنند و باعث ضعیف شدن و پژمردگی بوته میشوند.
زمانبندی رشد و برداشت میوه
مرحله | مدت زمان تقریبی | توضیحات |
|---|---|---|
ریشهزایی در آب | ۲ تا ۴ هفته | وقتی ریشهها ۵-۷ سانتیمتر شدند، آماده انتقال به خاک است |
استقرار در خاک | ۱ تا ۳ ماه | برگهای جدید از مرکز ظاهر میشوند |
رشد رویشی | ۱۲ تا ۱۵ ماه | بیشترین رشد در فصلهای گرم اتفاق میافتد |
گلدهی | حدود ۱۵ ماه بعد از کاشت | بسته به نوع تکثیر، ۱۲ تا ۲۰ ماه طول میکشد |
تشکیل میوه | ۶ ماه پس از گلدهی | میوه کمکم کامل میشود |
برداشت میوه | حدود ۲۴ تا ۳۰ ماه بعد از کاشت | تغییر رنگ ۲-۳ ردیف از چشمهای میوه به زرد یا نارنجی نشانه رسیدگی است |
پس از طی مراحل اولیه کاشت و مراقبت، نوبت به انتظار طولانی برای رشد و برداشت میوه میرسد. زمانبندی دقیق این مراحل به شما کمک میکند صبر خود را مدیریت کنید.
[caption id="attachment_6330" align="aligncenter" width="675"]
مراحل رشد و برداشت آناناس[/caption]
چه زمانی برگهای جدید ظاهر میشوند
پس از ریشهدار شدن، حدود ۱ تا ۳ ماه طول میکشد تا گیاه آناناس ریشه بدهد و برگهای جدید از مرکز شروع به رشد کنند. در این مرحله، برگهای قدیمی کمکم خشک میشوند. بیشترین رشد گیاه در فصول گرم است و با کوتاه شدن روزها، رشد آن نیز کاهش مییابد.
مدت زمان تا گلدهی و میوهدهی
گل آناناس معمولاً پس از ۱۵ ماه از زمان کاشت ظاهر میشود. البته این زمان بسته به روش تکثیر متفاوت است:
پاجوشها سریعتر رشد کرده و ۱۲ تا ۱۴ ماه پس از کاشت گل میدهند
اسلیپها ۱۶ تا ۱۸ ماه پس از کاشت گل میدهند
شاخههای فرعی ۱۸ تا ۲۰ ماه بعد از کاشت گل میدهند
از زمان گلدهی تا تشکیل میوه کامل حدود ۶ ماه طول میکشد. بهترین محصول آناناس در سال دوم تشکیل میشود و در سالهای بعد، کیفیت میوه کاهش مییابد.
نشانههای رسیدن میوه و زمان برداشت
بین پایان گلدهی و مرحله برداشت آناناس، فاصله زمانی ۱۱۰ روزه وجود دارد. رسیدن میوه با تغییر رنگ پوست از سبز به زرد یا نارنجی مشخص میشود. این تغییر رنگ از پایین شروع میشود و به سمت بالا حرکت میکند.
زمان مناسب برداشت وقتی است که دو یا سه ردیف از چشمهای میوه تغییر رنگ داده باشند. میوههای تابستانه نسبت به میوههای زمستانه زودتر میرسند.
نکات کلیدی کاشت آناناس
کاشت آناناس در خانه فرآیندی طولانی اما پاداشدهنده است که با انتخاب درست و مراقبت صحیح به موفقیت میرسد.
• انتخاب آناناس با تاج سبز و سالم، خشک کردن محل برش به مدت یک هفته و ریشهزایی در آب کلید موفقیت است.
• گیاه آناناس به دمای ۱۸-۳۰ درجه، نور کافی و آبیاری هفتگی در تابستان و دوهفتهای در زمستان نیاز دارد.
• از زمان کاشت تا میوهدهی ۲-۳ سال صبر کنید؛ گلدهی پس از ۱۵ ماه و رسیدن میوه ۶ ماه بعد اتفاق میافتد.
• کوددهی فقط در بهار و تابستان، استفاده از گلدان با زهکشی مناسب و مقابله با آفات رایج ضروری است.
• میوه رسیده وقتی ۲-۳ ردیف از چشمهای آن زرد شود آماده برداشت است و پاجوشهای جدید تولید میکند.
با رعایت این نکات، میتوانید آناناس خوشمزه و طبیعی را در خانه خود پرورش دهید و از تجربه لذتبخش باغبانی این میوه گرمسیری بهرهمند شوید.
"Pineapples thrive when you give them patience, sunlight, and well-drained soil; they remind us that good things take time to grow."
ترجمه فارسی:
«آناناس زمانی به بهترین شکل رشد میکند که به آن صبر، نور خورشید و خاک زهکشیشده بدهید؛ این گیاه به ما یادآوری میکند که چیزهای خوب برای رشد نیاز به زمان دارند.»
سوالات متداول
[faq_accordion]
منابع خارجی :
firsttunnels
-
instructables
-
tropicalpermaculture
دیدگاه شما چیه؟
نظرت برامون خیلی ارزشمنده! تجربه یا دیدگاهت رو درباره این مطلب بنویس 🌱