کاشت هسته انبه از صفر تا درخت سبز
آیا میدانستید کاشت هسته انبه میتواند به درختی عظیم با ارتفاع ۴۵ متر و قطر ۳۰ متر تبدیل شود؟ این درخت زیبا که بومی مناطق استوایی است، از آب و هوای گرم و مرطوب لذت میبرد و برای رسیدن به مرحله میوهدهی به صبر قابل توجهی نیاز دارد. در واقع، حداقل ۵ تا ۸ سال طول میکشد تا یک درخت انبه میوه دهد. با این حال، تا حالا به این فکر کردید که یک هسته کوچک انبه میتونه تبدیل به درختی تنومند و بارده بشه؟
نحوه کاشت هسته انبه فرآیندی ساده اما نیازمند دقت است. بهترین زمان برای شروع کاشت، تابستان و زمانی است که هوا گرم و نور خورشید به میزان بیشتری وجود دارد. البته اگر میخواهید سریعتر به میوه برسید، میتوانید از نهال چندساله انبه استفاده کنید. همچنین، مراحل کاشت هسته انبه در گلدان نیاز به توجه خاصی به شرایط خاک، آبیاری و نور دارد.
در این مقاله، شما را با تمام مراحل کاشت هسته انبه از صفر تا تبدیل شدن به یک درخت سبز و زیبا آشنا خواهیم کرد. از آمادهسازی هسته گرفته تا جوانهزنی و مراقبتهای لازم برای رشد - همه چیز را به طور کامل خواهید آموخت.
خلاصه مراحل کاشت هسته انبه (کاشت انبه)
مرحله | توضیح کوتاه | زمان تقریبی | نکات کلیدی |
|---|---|---|---|
انتخاب میوه | انبه کاملاً رسیده و ارگانیک | همان روز | بذر (هسته) باید تازه و سالم باشه |
تمیز و خشک کردن هسته | جداسازی گوشت و خشک کردن پوسته | 1-2 روز | از کپک جلوگیری میکنه |
جداسازی بذر | باز کردن پوسته سخت بدون آسیب | چند دقیقه | دقت بالا |
جوانهزنی | قرار دادن در دستمال مرطوب و کیسه | 2-3 هفته | رطوبت کنترلشده |
کاشت در گلدان | انتقال جوانه به خاک مناسب | پس از جوانهزنی | نور غیرمستقیم خورشید |
مراقبت | آبیاری، کوددهی، دما و نور | مداوم | 6-8 ساعت نور روز |
کاشت زرشک: از انتخاب نهال تا برداشت طلای سرخ
انتخاب و آمادهسازی هسته انبه
اولین گام در مسیر کاشت هسته انبه انتخاب و آمادهسازی صحیح هسته است. این مرحله بسیار تعیینکننده بوده و موفقیت شما در پرورش نهال انبه به آن وابسته است. در ادامه با جزئیات کامل با این مراحل آشنا خواهید شد.
[caption id="attachment_6385" align="aligncenter" width="675"]
انتخاب هسته انبه برای کاشت[/caption]
چرا باید از انبه رسیده استفاده کرد؟
انتخاب میوه انبه مناسب، اولین و مهمترین قدم در نحوه کاشت هسته انبه است. همواره باید از انبههای کاملاً رسیده استفاده کنید، زیرا در انبههای نارس، دانه درونی به اندازه کافی بالغ نشده و برای کاشت آماده نیست. به عبارت دیگر، بذرها فقط چند روز پس از رسیدن میوه زنده هستند و قابلیت جوانهزنی دارند.
میوههای رسیده از هستههای بالغ برخوردار هستند و به همین دلیل کیفیت بسیار بالایی خواهند داشت. دانه درون هسته باید تازه و به رنگ سبز مایل به سفید یا قهوهای روشن باشد. اگر دانه خاکستری، چروکیده یا پوسیده به نظر برسد، دیگر قابل جوانهزنی نیست و بهتر است از انبه دیگری استفاده کنید.
علاوه بر این، برای کاشت هسته انبه در گلدان بهتر است از انبههای ارگانیک استفاده کنید. انبههایی که با مواد نگهدارنده فرآوری شدهاند، ممکن است توانایی رشد و سبز شدن نداشته باشند.
چگونه هسته را تمیز و خشک کنیم؟
پس از انتخاب انبه مناسب و مصرف میوه، نوبت به تمیز کردن هسته میرسد:
ابتدا هسته را از میوه جدا کنید.
سطح هسته جدا شده را از تکههای گوشت میوه پاکسازی کنید. این کار سرعت خشک شدن هسته را افزایش میدهد.
میتوانید هسته را زیر آب لولهکشی نگه دارید و از یک برس نرم برای پاک کردن گوشت میوه استفاده کنید، یا با احتیاط و به کمک چاقویی کوچک آن را بتراشید.
پس از تمیز کردن، هسته را با دستمال خشک کنید.
هسته را به مدت یک تا دو روز در مکانی مناسب قرار دهید تا سطح آن کاملاً خشک شود.
در طول این مدت، هسته را به طرف دیگر نیز برگردانید تا هر دو طرف آن به طور کامل خشک شود.
استفاده از دستمال خشک برای خشک کردن هسته در این مرحله بسیار کاربردی و مناسب است. به خاطر داشته باشید که هدف از این مرحله، صرفاً کمک به خشک شدن سریعتر پوسته و راحتتر کردن باز کردن آن است.
نحوه باز کردن پوسته سخت بدون آسیب به دانه
پس از خشک شدن هسته، نوبت به جداسازی دانه انبه میرسد. این مرحله نیازمند دقت فراوان است:
با استفاده از یک وسیله تیز مانند قیچی که آسیبی برای دانه به همراه نداشته باشد، هسته را باز کنید. توجه داشته باشید که باید از قیچی خوبی استفاده کنید که قادر به برش چیزهای ضخیم مانند چرم باشد (نه قیچی پارچه یا کاغذ).
همچنین میتوانید از روشهای دیگر نیز استفاده کنید:
پوسته را در یک گیره قرار دهید و از یک اره چوبی خوب برای بریدن لبهها استفاده کنید.
با چاقویی تیز پوسته را برش بزنید و آن را باز کنید.
مهمترین نکته در این مرحله، جلوگیری از آسیب دیدن دانه است. در درون هسته، دانهای شبیه به یک لوبیای بزرگ قرار دارد که مهمترین عضو برای رشد گیاه به شمار میرود.
پس از باز کردن پوسته، دانه را به آرامی از آن خارج کنید و لایههای شل مانند کاغذ اطراف آن را بردارید، اما چیزی را فشار ندهید یا پوست آن را جدا نکنید. در درون برخی از هستهها ممکن است چند دانه و در برخی دیگر تنها یک دانه وجود داشته باشد.
به یاد داشته باشید که اگر هسته را با لایه بیرونی در خاک دفن کنید، دانه خشک شده و خبری از گیاه نخواهد بود، بنابراین حتماً باید دانه را از هسته جدا کنید. برخی از هستههای انبه چند جنینی هستند که شانس رشد چندین جوانه از یک بذر را فراهم میکنند.
کاشت کدو سبز از بذر تا برداشت محصول فراوان
جوانهزنی در محیط کنترلشده
پس از آمادهسازی هسته انبه، مرحله بعدی و هیجانانگیز فرآیند جوانهزنی است. این مرحله در محیطی کنترلشده انجام میشود تا بهترین شرایط برای رشد اولیه فراهم گردد. جوانهزنی هسته انبه تجربهای لذتبخش است که با کمی صبر و مراقبت، شاهد خلق حیات از یک دانه کوچک خواهید بود.
[caption id="attachment_6386" align="aligncenter" width="675"]
جوانه زدن هسته انبه[/caption]
قرار دادن دانه در دستمال مرطوب
برای شروع فرآیند جوانهزنی، نیاز به یک دستمال یا پارچه مرطوب دارید. این مرحله به سبز کردن هسته کمک میکند و فعالیتی جذاب و دوست داشتنی است. روش کار به این صورت است:
یک دستمال کاغذی ضخیم یا پارچه تمیز را با آب گرم مرطوب کنید. دقت داشته باشید که دستمال فقط باید مرطوب باشد، نه آنقدر خیس که از آن آب بچکد.
دانه انبه را روی دستمال مرطوب قرار دهید و سپس دستمال دیگری روی آن بگذارید.
با اسپری آب، دستمالها را کاملاً مرطوب کنید.
برخی کارشناسان پیشنهاد میکنند قبل از قرار دادن دانه در دستمال مرطوب، آن را به مدت یک روز در آب گرم خیس کنید تا فرآیند جوانهزنی تسریع شود.
استفاده از کیسه پلاستیکی برای حفظ رطوبت
اکنون باید محیطی با رطوبت مناسب ایجاد کنید:
دستمال حاوی دانه انبه را درون یک کیسه پلاستیکی زیپدار یا ظرف دربدار قرار دهید.
کیسه را فوت کنید تا پر از هوا شود و سپس آن را گره بزنید.
کیسه پلاستیکی را در مکانی تاریک و گرم قرار دهید.
محیط تاریک و گرم برای آغاز فرآیند جوانهزنی ضروری است. میتوانید کیسه را داخل کشوی تاریک یا کابینت آشپزخانه بگذارید. همچنین قرار دادن در مکان گرم، فرآیند جوانهزنی را سرعت میبخشد.
اگر قصد دارید چندین دانه را همزمان جوانهدار کنید، میتوانید آنها را در یک دستمال قرار دهید، اما باید بین هر دانه یک لایه دستمال مرطوب بگذارید تا ریشهها به هم نچسبند.
بررسی روزانه برای جلوگیری از کپکزدگی
در کاشت هسته انبه مرحله مهم، نظارت مستمر بر وضعیت دانه است:
هر روز یا حداکثر هر سه روز یکبار، دستمال را باز کنید و علائم جوانهزنی را بررسی نمایید.
در صورت نیاز، دستمال را مجدداً مرطوب کنید تا خشک نشود.
رطوبت نسبی دستمال را حفظ کنید، زیرا رطوبت و خیسی بیش از حد موجب کپک زدن هسته میشود.
کپک زدگی یکی از مشکلات رایج در این مرحله است. برخی باغبانها گزارش دادهاند که علیرغم تعویض مرتب دستمال کاغذی، گاهی کپک سبز روی دستمال ظاهر میشود. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است دستمال را مرتباً تعویض کنید و اجازه ندهید بیش از حد مرطوب بماند.
معمولاً پس از حدود دو تا سه هفته، دانه انبه جوانه میزند. البته در برخی موارد، ممکن است این زمان کمتر باشد. دیدن جوانهای زیبا و ظریف که هستهای سخت را شکسته و خارج شده، حس فوقالعادهای به شما منتقل میکند.
زمانی که جوانه به اندازه کافی رشد کرد، آماده انتقال به گلدان خواهید بود.
کاشت لیمو از دانه تا درخت پربار
کاشت هسته انبه در گلدان
پس از موفقیت در جوانهزنی هسته انبه، اکنون زمان انتقال آن به گلدان فرا رسیده است. این مرحله حساس، پایهگذار رشد سالم نهال انبه خواهد بود و نیازمند توجه ویژه به جزئیاتی همچون گلدان، خاک و نحوه کاشت هسته انبه است.
[caption id="attachment_6387" align="aligncenter" width="675"]
کاشت هسته انبه در گلدان[/caption]
انتخاب گلدان مناسب با زهکشی خوب
انتخاب گلدان مناسب نقش مهمی در کاشت هسته انبه ایفا میکند. درختان انبه در شرایط مناسب میتوانند تا ارتفاع ۴۵ متر و قطر ۳۰ متر رشد کنند، بنابراین گلدان اولیه باید فضای کافی برای رشد ریشهها داشته باشد. گلدان انتخابی شما باید چند سانتیمتر پهنتر از هسته باشد تا فضای کافی برای رشد چندین سانتیمتری ریشه فراهم شود.
عمق مناسب گلدان بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر است، گرچه گلدانهایی با عمق ۶ اینچ (حدود ۱۵ سانتیمتر) نیز مناسب هستند. مهمترین ویژگی گلدان، داشتن سوراخهای زهکشی در کف آن است تا از آبگیری گیاه جلوگیری شود. علاوه بر این، استفاده از زیرگلدانی یا نعلبکی ضروری است تا آب اضافی از آن خارج شود.
برخی کارشناسان استفاده از گلدانهای سفالی را توصیه میکنند زیرا رطوبت در آنها بهتر تأمین میشود. همچنین، برای بهبود زهکشی میتوانید سوراخهای کف گلدان را با سنگریزه بپوشانید تا با خاک مسدود نشوند.
ترکیب خاک مناسب برای رشد اولیه
برای طرز کاشت هسته انبه در گلدان، انتخاب خاک مناسب اهمیت زیادی دارد. انبه در انواع مختلف خاک رشد میکند، ولی برای بهترین نتیجه میتوانید از ترکیبهای زیر استفاده کنید:
مخلوط مساوی از خاک معمولی و خاک برگ
ترکیب خاک باغچه، ماسه و کمپوست
ترکیب کوکوپیت و پرلیت به میزان ۴۰ درصد و پیت ماس ۲۰ درصد
این ترکیبها زهکشی مناسبی برای گیاه فراهم میکنند در حالی که رطوبت کافی را حفظ مینمایند. خاک مناسب باید قابلیت نگهداری رطوبت داشته باشد اما به گونهای باشد که آب اضافی به راحتی از آن خارج شود.
Mango seeds can tolerate just about any type of soil as long as it is well draining. The ideal is loamy, aerated, and rich in organic matter. The soil pH can range from acidic to neutral to alkaline—it's not a fussy plant when it comes to soil preference—but according to the National Horticultural Board, the target should be 5.5 to 7.5. "Source"
ترجمه: دانههای انبه میتوانند تقریباً هر نوع خاکی را تحمل کنند، به شرطی که زهکشی خوبی داشته باشد. خاک ایدهآل، لومی، هوادهی شده و غنی از مواد آلی است. pH خاک میتواند از اسیدی تا خنثی و قلیایی متغیر باشد - این گیاه در مورد ترجیح خاک سختگیر نیست - اما طبق گفته هیئت ملی باغبانی، pH مطلوب باید ۵.۵ تا ۷.۵ باشد.
کاشت آناناس از صفر تا برداشت میوه
مراحل کاشت هسته انبه در گلدان به این صورت است
۱. گلدان را تا حدود ⅔ با خاک آماده شده پر کنید، به طوری که حدود ۵ سانتیمتر از بالای گلدان خالی بماند.
۲. سطح خاک را با اسپری آب کاملاً مرطوب کنید و بگذارید آب جذب شود.
۳. دانه جوانهزده را روی خاک قرار دهید. برخی منابع توصیه میکنند هنگام کاشت هسته انبه، شکم بذر رو به خاک باشد.
۴. روی دانه را با ۲ تا ۵ سانتیمتر خاک بپوشانید. اکثر منابع عمق ۲ سانتیمتری را توصیه میکنند.
۵. به آرامی خاک را فشار دهید، اما مراقب باشید به ریشههای ظریف و جوانه آسیب نرسد.
۶. پس از کاشت هسته انبه، خاک را کاملاً آبیاری کنید تا آب روی سطح آن را بپوشاند.
به خاطر داشته باشید که گلدان را باید در جایی با نور کافی اما به دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید. پنجرههای جنوبی آپارتمان معمولاً مکان مناسبی برای نگهداری گلدان انبه هستند.
مراقبتهای بعد از کاشت هسته انبه
مراقبت صحیح و منظم از نهال تازه کاشته شده، کلید موفقیت در کاشت هسته انبه است. در ادامه با نکات مهم برای پرورش نهال سالم آشنا میشوید.
نور مناسب برای رشد نهال
انبه درختی آفتابدوست است و روزانه به حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد. نهال جوان را در محل روشن قرار دهید، اما تا زمان بلوغ کامل نباید در معرض آفتاب مستقیم باشد. برای نگهداری در خانه، پنجرههای رو به جنوب بهترین انتخاب هستند. نور کم باعث رشد ضعیف و علفی شدن گیاه میشود.
آبیاری منظم و کنترل رطوبت خاک
گرچه انبه مقاوم به خشکی است و حتی با ۳۰۰ میلیمتر بارندگی سالانه زنده میماند، اما آبیاری منظم برای رشد مطلوب ضروری است. در ۲-۳ ماه اول، هفتهای سه بار آبیاری کنید. سپس در تابستان هفتهای یکبار و در زمستان هر دو هفته یکبار آبیاری نمایید. برای گلدانها، هنگامی که ۲-۳ سانتیمتر سطح خاک خشک شد، زمان آبیاری است. خاک را کاملاً آبیاری کنید تا آب از سوراخهای زهکشی خارج شود.
دمای ایدهآل برای رشد گیاه
انبه در دمای ۲۱ تا ۲۷ درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارد. دمای مطلوب برای میوهدهی ۲۴ تا ۲۷ درجه است. حداقل دمای رشد ۱۲.۵ درجه و حداکثر آن ۴۸ درجه سانتیگراد است. درختان بالغ میتوانند برای مدت کوتاهی دمای ۳.۵- درجه را تحمل کنند، اما در دمای ۱- درجه به شدت آسیب میبینند.
کوددهی و تقویت گیاه در مراحل رشد
کوددهی منظم باعث افزایش عملکرد درخت انبه میشود. در فصول رشد (بهار و تابستان)، ماهی یکبار از کود کامل NPK متعادل یا کودی با پتاسیم بالاتر استفاده کنید. برای درختان بالغ، سالانه حدود ۷۰۰ گرم ازت، ۶۰۰ گرم فسفات و ۷۵۰ گرم پتاس توصیه میشود. کود را در محدوده ریشه و در عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری خاک قرار دهید. استفاده از کود حیوانی در اواخر پاییز و اوایل زمستان برای تقویت درخت مفید است.
راهنمای کوددهی پاییزه درخت پسته
از نهال تا درخت بالغ
تبدیل نهال کوچک انبه به درختی تنومند و بارده، نیازمند گذر زمان و صبر است. در این مرحله با فرآیند رشد درخت و میوهدهی آن آشنا میشوید.
[caption id="attachment_6388" align="aligncenter" width="675"]
از نهال تا درخت انبه[/caption]
چه زمانی میتوان نهال را به باغچه منتقل کرد؟
زمانی که نهال شما به اندازه کافی رشد کرد و گلدان را با ریشههای خود پر کرد، وقت انتقال به باغچه فرا رسیده است. بهترین زمان برای انتقال، ابتدای فصل بهار است که شرایط آب و هوایی متعادل است. انتقال باید با حفظ کامل خاک اطراف ریشه انجام شود تا آسیبی به نهال وارد نشود. نهالهای تازه منتقل شده به نور و باد حساس هستند، پس در هفتههای اول باید هفتهای دو بار آبیاری شوند تا ریشه کاملاً مستقر شود.
مدت زمان لازم تا میوهدهی درخت انبه
معمولاً درختان انبه پرورش یافته از هسته، حداقل ۵ تا ۸ سال برای میوهدهی زمان نیاز دارند. اگر میخواهید زودتر به میوه برسید، بهتر است از نهالهای چندساله یا پیوندی استفاده کنید. درختان پیوندی معمولاً پس از ۳ تا ۵ سال به باردهی میرسند. درخت انبه در سن ۲۰ سالگی به رشد کامل میرسد و بیشترین میزان باردهی پس از ۸ سال آغاز میشود.
نکاتی برای افزایش شانس باردهی
برای تقویت باردهی درخت:
از نظر اقتصادی توصیه میشود در سه سال اول، تمام گلها حذف شوند تا درخت رشد کافی کند.
درختان زمانی باردهی اقتصادی خواهند داشت که به ارتفاع ۲ متر و شعاع سایهانداز ۱ متر برسند.
تغذیه مناسب با کودهای حاوی ازت، فسفر و پتاسیم به عملکرد بهتر درخت کمک میکند.
به ازای هر سال سن درخت، ۵ کیلوگرم کود حیوانی به مقدار اولیه اضافه کنید.
کاشت هسته انبه سفری از یک دانه کوچک تا درختی تنومند است. اگر شما هم این تجربه جذاب را شروع کردهاید، در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
[faq_accordion]
منابع خارجی : thespruce - marthastewart - instructables
دیدگاه شما چیه؟
نظرت برامون خیلی ارزشمنده! تجربه یا دیدگاهت رو درباره این مطلب بنویس 🌱